فعالیت‌های تجاری در فضای ماورای جو توسط بخش خصوصی از منظر حقوق فضا

نویسندگان

  • لیلا رئیسی دانشیار گروه حقوق بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.( نویسنده مسئول)[email protected]
  • مرتضی صادقی دهصحرایی دانشجوی دکتری رشته حقوق بین‌الملل عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.
چکیده مقاله:

یکی از فعالیت‌هایی که از آغاز دسترسی به فضای ماورای جو تاکنون برای بشر مد نظر بوده بحث بهره‌برداری و استفاده‌ی تجاری از این منطقه بوده است. از نظر حقوقی و براساس معاهدات مربوط به فضا، فضای ماورای جو میراث مشترک بشریت به شمار رفته و یکی از اصول اساسی حاکم بر این منطقه اصل عدم تملک و مالکیت خصوصی می‌باشد. ورود انگیزه‌های تجاری به حیطه‌ی فعالیت‌های فضایی موجب شد که حقوقدانان دامنه‌ی معاهدات فضایی دولت‌محور را به حوزه‌ی فعالیت‌های تجاری و حضور اشخاص خصوصی در فعالیت‌های فضایی نیز سرایت دهند. این جریان همچنین منجر شد تا حقوق‌دانان در صدد تعریف و تشریح مجدد مفاهیم و اصول حقوق فضا بپردازند. با این وصف سؤالی که مطرح می‌شود این است که رویکرد نظام حقوقی ماورای جو و معاهدات مرتبط به آن، درخصوص فعالیت تجاری و بهره‌برداری تجاری از فضای ماورای جو و اجرام سماوی به وسیلة بخش خصوصی چگونه است؟ پاسخ ابتدایی که به این پرسش بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای و به روش توصیفی تحلیلی داده می‌شود این است که: مقررات فضایی، فعالیت تجاری و بهره برداری تجاری توسط بخش خصوصی را مستقیماً پیش‌بینی نکرده بلکه به صورت ضمنی و البته با تخصیص محدودیت‌هایی، این امر را پذیرفته‌اند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

حقوق بین‌الملل بشردوستانه و بهره‌برداری نظامی از فضای ماورای جو

در طول جنگ خلیج فارس 1990 ارزش دارایی‌های فضایی برای هدایت جنگ برای اولین بار در حد زیادی مشخص شده و عملیات طوفان صحرا بهعنوان اولین جنگ فضایی نگریسته شد و این واقعیت که استفاده از فناوری فضایی می تواند زیرساختی فراهم آورد تا به پیاده سازی استراتژی‌های نظامی کمک کند. فناوری فضایی نقشی مهم در عملیات نظامی ناتو در صربستان و کوزوو در 1999 و افغانستان در 2001 بازی کرد. در طول حمله به عراق در سال 20...

متن کامل

تعیین گسترۀ اصل منع تملک فضای ماورای جو در جریان فرایند خصوصی سازی فضا

در ابتدای عصر فضا جامعۀ بین المللی با چالش تعیین هنجارهای حاکم بر فعالیت انسان ها در فضای ماورای جو روبرو بود. در این میان مسئلۀ حاکمیت، تملک و حقوق اموال در فضا یکی از پیچیده ترین مسائل پیش رو بود. پرسش این بود که آیا دولت ها می توانند حاکمیت سرزمینی خود بر کرۀ زمین را به فضای ماورای جو انتقال دهند و فضای ماورای جو و اجرام آسمانی را تملک کنند؟ راه حلی که در آن زمان پیشنهاد شد، ممنوعیت حاکمیت و...

متن کامل

تعیین گسترۀ اصل منع تملک فضای ماورای جو در جریان فرایند خصوصی‌سازی فضا

در ابتدای عصر فضا جامعۀ بین‌المللی با چالش تعیین هنجارهای حاکم بر فعالیت انسان‌ها در فضای ماورای جو روبرو بود. در این میان مسئلۀ حاکمیت، تملک و حقوق اموال در فضا یکی از پیچیده‌ترین مسائل پیش‌ رو بود. پرسش این بود که آیا دولت‌ها می‌توانند حاکمیت سرزمینی خود بر کرۀ زمین را به فضای ماورای جو انتقال دهند و فضای ماورای جو و اجرام آسمانی را تملک کنند؟ راه‌حلی که در آن زمان پیشنهاد شد، ممنوعیت حاکمیت ...

متن کامل

لزوم اتّکا بر «حقوق نرم» در راستای توسعه‌ و نهادینه‌سازی حقوق بین‌الملل فضای ماورای جو

حقوق نرم در حقوق بینالملل به عنوان مجموعه قواعد بسیار مورد اختلاف در میان حقوقدانان از نظر اصل اثر حقوقی و میزان آن، ماهیت تبعیت تابعان حقوق بینالملل از قواعد مذکور و دامنهی قابلیت استناد در حقوق بینالملل فضای ماورای جو نیز مورد بحث، ابهام و اختلاف فراوان بوده است. مقالهی حاضر بر آن است ضمن ارایه ی شرحی از روند شکل گیری قواعد نرم در حقوق بین الملل فضا و تحلیل اتکای سنتی این حقوق به منابع سنتی ح...

متن کامل

امنیت در فضای ماورای جو از دیدگاه حقوق بین الملل فضا

فضای ماورای جو قلمروی متعلق به تمام بشریت و ماورای حاکمیت و صلاحیت قضائی دولتهاست بر این اساس مقوله امنیت در فضای ماورای جو نیز به معنای امنیت جمعی تمام کشورها خواهد بود.اگر چه عاری سازی کامل فضا از تسلیحات و استفاده های نظامی چندان ممکن به نظر نمیرسد اما بمنظورحفظ جایگاه فضا بعنوان قلمروی بین المللی لازم است تا اصول حقوقی حاکم بر فضا و فعالیتهای فضائی بدقت مورد مطالعه قرار گیرند. جامعه جهانی ا...

15 صفحه اول

تحولات هنجارسازی در حقوق بین‌الملل فضا با نگاهی به قطعنامۀ 1992 اصول مربوط به بهره‌برداری از انرژی هسته‌ای در فضای ماورای جو

هنجارسازی در حقوق بین­الملل فضا در شش دهۀ گذشته دستخوش تحولات شایان توجهی شده است. پس از نهایی شدن موافقتنامۀ ماه، رفته رفته این دیدگاه در بین حقوقدانان بین­المللی قوت ­گرفت که دیگر احتمال تهیه و تنظیم سند الزام­آوری در قالب معاهده در حقوق بین­الملل فضا وجود ندارد. به همین دلیل تمایل دولت­ها برای تدوین دستورالعمل­ها، قواعد رفتاری و قوانین ملی فضایی قوت گرفت. یکی دیگر از مصادیق این تغییر جهت هنج...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 14  شماره شماره 1 (پیاپی35)

صفحات  137- 155

تاریخ انتشار 2018-06-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023